بر این مطلب دلالت دارد. البته باید توجه داشت که این «اکمال دین» و «اتمام نعمت» و «رضایت الهی از دین اسلام، برای مردم» هنگامی است که ولایت و امامت امامان در جایگاه مفسر و معلم قرآن در متن دین پذیرفته شود.
آیه ۶۸ سوره مائده[2] که روز هجدهم ذیالحجة (در جریان غدیر خم) نازل شد این مطلب را ثابت میکند؛ بنابراین هر حکمی توسط امامان بیان یا اجرا میشود، بر گرفته از دین اسلام میباشد.
در بین روایات به روایاتی برمیخوریم که امام موعود را آورنده دین جدید و یا مجری بعضی احکام معرفی میکند که این احکام تا پیش از آن سابقه نداشتهاند. این روایات (در صورت پذیرش صدورشان از امامان) اینگونه توجیه میشوند:
الف. برخی احکام الهی، بر پیامبر نازل شد، ولی شرایط و اجرای آن در زمان ظهور فراهم شده و به مرحله اجرا گذاشته میشود.
ب. با گذشت زمان، به علت سیطره زورمداران و وجود تحریفگران، ممکن است تغییراتی در برخی احکام پدید آمده باشد. چنین مواردی در زمان ظهور، تصحیح میشود.
ج. چون فقها در استنباط و فهم حکم شرعی، از یک سلسله قواعد و اصول بهره میبرند، در تعدادی از احکام ممکن است برداشت مجتهدی مطابق با واقع نباشد (هر چند او معذور بوده و فتوای او لازم الاجرا است و ما مکلف به انجام آن هستیم. به این نوع از احکام، حکم ظاهری گفته میشود). در زمان ظهور، حکم واقعی گفته میشود.
د. برخی احکام، در شرایطی خاص و اضطراری و به علت تقیه اعلام شده است. در زمان ظهور به علت عدم تقیه، حکم واقعی بیان میشود.
از امام باقر علیهالسلام نیز نقل شده است:
«[مهدی علیهالسلام] هیچ بدعتی را وانگذارد، مگر اینکه آن را از ریشه برکند و از هیچ سنتی نمیگذرد، مگر اینکه آن را برپا کند».[3]
در نتیجه حضرت به احیای سنتهای از یاد رفته و تبیین صحیح احکام میپردازد که تداعیکننده و بسان یک دین جدید خواهد بود.
پینوشتها
۱. «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دِیناً؛ امروز دین شما را کامل کردم و نعمت خود را برشما تمام نمودم و اسلام را به عنوان آیین (جاودان) شما پذیرفتم».
۲. «یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ؛ ای پیامبر! آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است، کاملاً (به مردم) برسان و اگر نکنی، رسالت او را انجام ندادهای».
۳. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۵۲، ص۳۳۹.