پاسخ: بايد دانست که مفهوم غايب بودن امام مهدى (عجل الله فرجه) اين نيست که وجودى نامرئى دارد وبه يک وجود پندارى شبيه تر از يک وجود عينى باشد. بلکه او نيز از يک زندگى طبيعى عينى خارجى برخوردار است وتنها استثنايى که در زندگى او وجود دارد، عمر طولانى اوست. وگرنه آن وجود نازنين در جامعه انسانى به طور ناشناس زندگى مى کند، چنانکه خواهد آمد.
غافل تو يکى لحظه ز آن شاه نباشى
شايد که نگاهى کند آگاه نباشى
بعد از بيان اين مسئله که مهدى (عليه السلام) يک پندار نيست بلکه يک حقيقت عينى است، مى گوييم: اگر چه حضور شخصى امام (عليه السلام) در بين مردم سبب مى شود که مسلمانان از برکات بيشتر ودر سطح بسيار وسيعترى بهره مند شوند، وليکن اين چنين نيست که اگر شخص امام (عليه السلام) غايب بود، هيچ گونه فايده وثمره اى براى امت اسلام ومردم نداشته باشد. بلکه مردم را تحت نفوذ شخصيتى خود مى گيرد. در احاديث متعددى که پيرامون فلسفه وفايده وجود امام (عليه السلام) در دوران غيبت به ما رسيده است، فوايد گوناگونى را عنوان فرموده اند که به طور اختصار به بعضى از آنها اشاره مى کنيم:
1- امام غايب (عليه السلام)، واسطه فيض وامان اهل زمين: گفته شد که امامان معصوم عليهم السلام وامام زمان (عجل الله فرجه) امان اهل زمين اند واگر زمين از اين حجت هاى الهى خالى بماند دنيا واهلش نابود خواهند شد. لذا وجود امام (عليه السلام) موجب برکات بسيارى مى باشد، حال به ظاهر حاضر باشد يا غايب، فرقى در اين زمينه نمى کند.
پيامبر اکرم (صلى الله عليه وآله وسلم) رمز وراز اين مسئله را با بيانى نغز وپر معنى بيان کرده ودر پاسخ اين پرسش که وجود مهدى (عليه السلام) در عصر غيبت چه فايده اى دارد، مى فرمايد: (آرى، به خداوندى که مرا به پيغمبرى مبعوث گردانيده است؛ آنها از وجود او منتفع مى شوند واز نور ولايتش در طول غيبت بهره مى گيرند، چنانکه از آفتاب پشت ابر استفاده مى برند). (1)
وحضرت صاحب الامر (عجل الله فرجه) نيز در اين رابطه فرموده است: (همان طور که از خورشيد در وقتى که توسط ابرها پنهان شده بهره گيرى مى شود، از من نيز در زمان غيبتم به همان صورت بهره مى برند. وهمانا من سبب آرامش وامنيت مردم روى زمين هستم، چنانکه ستارگان امان اهل آسمانند). (2)
راجع به علت تشبيه امام غايب به خورشيد پنهان در ابر، به پرسش بعدى مراجعه فرماييد.
2- اثر اميد بخشى به مسلمين: ايمان واعتقاد به امام غايب (عجل الله فرجه) سبب اميدوارى مسلمانان نسبت به آينده پر مهر وصفاى خويش در عصر ظهور امامشان مى گردد. جامعه شيعى، طبق اعتقاد خويش به وجود امام شاهد وزنده، همواره انتظار بازگشت آن سفر کرده را که صد قافله دل همره اوست مى کشد.
هر چند او را در ميان خود نمى بيند، اما خود را تنها وجداى از او نمى داند. اگر اين رهبر اصلا وجود خارجى نداشته باشد وعلاقمندان مکتب اسلامى سازش در انتظار تولد وپرورش او در آينده باشند وضع بسيار فرق مى کند.
بارى، امام غايب (عجل الله فرجه) همواره مراقب حال ووضع شيعيان خويش مى باشد، وهمين مسئله باعث مى گردد که پيروانش به اميد لطف وعنايت حضرتش، براى رسيدن به يک وضع مطلوب جهانى تلاش کرده ودر انتظار آن منتظر بسر برند. چنانکه خود فرموده است: (ما در رسيدگى وسرپرستى شما، کوتاهى نکرده وياد شما را از خاطر نبرده ايم. پس تقواى الهى پيشه کنيد وما را يارى کنيد تا از فتنه اى که به شما رو مى آورد، شما را نجات بخشيم. (3)
خستگان عشق را ايام درمان خواهد آمد
غم مخور آخر طبيب دردمندان خواهد آمد
3- پاسدارى از آيين اسلام ودين خدا: از جمله آثار وفوايد امام غايب (عجل الله فرجه) اين است که عاشقان وسربازان آن حضرت خود را به اميد عصر ظهور براى دفاع از دين آماده مى نمايند.
حضرت على (عليه السلام) در اين رابطه مى فرمايد: (به برکت آن امام گروهى از مردم براى دفاع از دين ودرهم کوبيدن فتنه ها آماده مى شوند، چنان که شمشير وتير به دست آهنگر تيز مى گردد. چشم آنها به واسطه قرآن روشن است، تفسير ومعانى قرآن در گوششان گفته مى شود وشب وروز از جام حکمت وعلوم الهى سيراب مى شوند). (4)
فوايد ديگرى نيز براى وجود نازنين آن امام در پس پرده غيبت بيان شده که ما در اينجا به همين سه فايده اکتفا مى کنيم.
پي نوشته ها :
(1) (اى، والذى بعثنى بالنبوه، انهم لينتفعون به ويستضيئون بنور ولايته فى غيبته، کانتفاع الناس بالشمس وان جللها السحاب). (ينابيع الموده، قندوزى، ج 3، ص 170).
(2) کمال الدين وتمام النعمه، شيخ صدوق، ص 485.
(3) احتجاج طبرسى، ج 2، ص 497.
(4) نهج البلاغه، صبحى صالح، خطبه 150، ص 208.
