روزبه بسیار باهوش و عاقل بود. آتش پرستی را یک امر خرافی می دانست و تنها راه نجات خود را بازنگری در اندیشه و تجدیدنظر در دین خود یافت.روزی که به دستور پدر به بیرون از خانه رفته بود، صدای ناقوس کلیسا توجه او را به خود جلب کرد. به کلیسا رفت و دید (در کلیسا جملاتی را دست جمعی با صدای بلند می گفتند و این صدا در پهنه بیابان انعکاس می یافت: ساشهد ان لا اله الا الله واشهد ان عیسی روح الله واشهد ان محمد(ص) حبیب اللهز. این کلام حق بود و گویندگان آن، راهبان و زاهدان نصرانی بودند که در معبد خویش گرد آمده و مراسم مذهبی را برگزار می کردند. روزبه با شنیدن این کلمات منقلب شد و احساس کرد دریچه کوچکی از امید به رویش گشوده شد. به دنبال این اندیشه، وارد کلیسا شد و از راهبی درخواست کرد تا وی را با دستورات آن مسلک آشنا کند. راهب نیز با خوش رویی چند مسئله خداشناسی را برای وی بیان داشت و روزبه به یگانگی خدا و به رسالت حضرت عیسی بن مریم(ع) شهادت داد.)
بالاخره روزبه با راهنمایی های راهب همراه با کاروانی که به شام می رفت، به آن دیار سفر کرد تا شاید گم شده خود را آن جا پیدا کند. پس از ورود به شام ،بلافاصله به سراغ اسقف رفت و اسقف از روزبه به گرمی استقبال کردمدتی را در کلیسا به عبادت گذرانید و از اسقف نیز بهره ها گرفت. پس از مرگ اسقف، روزبه راهی موصل عراق شد و مدتی نیز در خدمت راهب آن دیار بود. پس از مرگ راهب ،طبق سفارش او، راهی شهر (نصیبین) شد و مدتی را نیز در خدمت کشیش آن جا بود و به عبادت و آموختن مسائل دینی مسیحیت همت گمارد. به سفارش کشیش مذکور، روزبه به (عموریه) سفر کرد و مدتی در محضر راهب بزرگ آن جا بود تا این که او هم بدرود حیات گفت. در آخرین لحظات زندگی اش (ناگاه تکانی خورد. ابروان بلند و پرپشتش بالا رفت و چشمان درشت و روشنش را که از آن ها آثار مهر و عطوفت می بارید، به روزبه دوخت و این گونه بشارت داد:
فرزند، مژده! مژده! بعد از من خیلی تلاش مکن و به هرسو بی جهت مشتاب! آری… آری، به زودی از مکه میان دو سنگستان و شوره زار، آن جا که درخت خرما بسیار می روید، پیامبری عالی مقام، امین و درست کار، خداشناس و خوش اخلاق از طایفه عرب به رهبری توده انسان ها برگزیده خواهد شد که بر همه جهانیان قا ئد و پیشوای شایسته ای خواهد بود. هرچه زودتر او را پیدا کن و آنی از خدمتش غافل مشو. پسرجان برای این که چشم و گوش بسته به هرکس دل نبندی و پنداری که رسول موعود او است، با این نشانه ها که اینک می گویم او را بشناس. میان دو کتف آن پیامبر، مهری از علامت های پیغمبری است. صدقه نمی خورد، ولی بخشش ها و هدیه ها را می پذیرد.)
روزبه با این که از فوت راهب ناراحت بود، ولی بسیار خوش حال بود، زیرا احساس می کرد به پاسخ واقعی خود نزدیک شده است. به همین دلیل در اولین فرصت به همراه کاروانی راهی آن سرزمین شد. در بین راه، کاروانیان دیوصفت، جوان پارسی را در (وادی القری) بسان بردگان حلقه به گوش به یک مرد یهودی فروختند. و یک مرد یهودی دیگر معروف به (شجاع) از طایفه بنی قریظه او را خریداری کرد.
(روزبه وقتی به محله بنی قریظه رسید و درختان خرما را دید، سخن راهب عموریه یادش آمد… و برق امید در چشمان روزبه موج زد [و] التهابش تسکین یافت4). مدتی بعد روزبه به مرد یهودی دیگری از طایفه (بنی کلب) فروخته شد و همراه او به مدینه رفت.
روزی در نخلستان اربابش مشغول کار بود. در این بین فردی وارد شد و با اربابش درباره شخصی گفت وگو کردند. فرد تازه وارد به ارباب می گفت:خدا لعنت کند طایفه بنی قیله را که دور شخصی جمع شده اند که خود را پیامبر و راهنمای بشر می داند. روزبه تا این مطلب را شنید بسیار خوش حال شد. از درخت به زیر آمد تا مطالب بیشتری از آن مرد بشنود، که با خشم اربابش روبرو شد و دوباره به کارش مشغول شد.
روزی روزبه ظرف خرمایی را برداشت و راهی محله (قبا) شد تا روی یار را ببیند. ناگاه رسول خدا را در میان جمعیتی که به گردش حلقه زده بودند، دید. جلو رفت. ظرف خرما را داد و گفت: این خرما صدقه است، از من بپذیر. رسول خدا ظرف خرما را گرفت و به یارانش داد و خود از آن نخورد.
روز بعد ظرفی دیگر از خرما را نزد رسول خدا(ص) برد و گفت: این خرما هدیه است. رسول خدا(ص) ظرف خرما را گرفت. روزبه بسیار خوشحال و شادمان بود، مدتی نزد پیامبر(ص) ماند تا نشانه سوم را در او ببیند. هنگامی که رسول خدا(ص) در تشییع جنازه ای شرکت کرده بودند روزبه مُهر را در میان دو کتف پیامبر(ص) دید. حضرت که از قصه وی آگاه شده بود، مهر را به طور واضح و آشکار به او نشان داد. روزبه مهر را بوسید و به اسلام و آن حضرت ایمان آورد. در این هنگام بود که پیامبر خدا(ص) به روزبه خطاب کرد و فرمود: (سلمان بیا بنشین و داستان شگفت انگیز خود را برای یاران من بیان کن.)5 سلمان نیز طبق دستور پیامبر(ص) سرگذشت خود را به طور دقیق برای یاران آن حضرت بیان داشت. سسپس پیامبر(ص) فرمود: سلمان خودت را آزاد کن تا بتوانی همواره از مزایای اسلام برخوردار شوی.
روزبه نزد ارباب رفت و موضوع را با او در میان گذاشت. ارباب گفت: (به شرطی می پذیرم که برای من یک نخلستان با سیصد درخت خرما احداث کنی و چهل مثقال نقره هم بپردازی. سلمان مطلب را با رسول خدا در میان گذاشت. حضرت دستور داد تا محلی را برای نخلستان تعیین کنند. آن گاه پیامبر(ص) به همراه امام علی(ع) و یارانش به آن محل رفتند و نهال های خرما را کاشتند. همه درخت ها سبز شد مگر یک درخت که …. نقره ها را نیز تهیه کردند و به ارباب دادند6). و به این ترتیب سلمان از قید بندگی یهود رهایی یافت و به آرزوی دیرینه خود دست پیدا کرد.
